Chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học –

Công nghệ thông tin đã và đang là nhân tố được Bộ Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh thúc đẩy sự phát triển của ngành giáo dục và tạo sự kết nối hiệu quả giữa học sinh và giáo viên. Mời thầy cô cùng hướng dẫn học tập Việc sử dụng công nghệ thông tin trong giáo dục: ảnh hưởng, ứng dụng, tình hình thực tế và kinh nghiệm thực tế trong bài viết tiếp theo!

1. Tác động của CNTT đối với giáo dục

1.1 Thay đổi mô hình giáo dục

Giáo dục Việt Nam có truyền thống sử dụng mô hình truyền thụ kiến ​​thức độc thoại giữa giáo viên và học sinh. Tuy nhiên, khi xã hội đang thay đổi nhanh chóng với sự phát triển chóng mặt của công nghệ, mô hình này không thể tạo ra giá trị gia tăng. Điều này cho thấy phương pháp dạy học truyền thống kém hiệu quả hơn so với phương pháp dạy và học tích cực.

“Giáo dục trí tuệ” hay “Giáo dục 4.0” được coi là mô hình phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Có mối quan hệ chặt chẽ giữa 3 nhân tố quan trọng là nhà trường – nhà quản lý – nhà doanh nghiệp. Theo đó, mô hình này thúc đẩy việc dạy và học mọi lúc, mọi nơi thông qua việc giúp học sinh chủ động lựa chọn nội dung, phương pháp học theo nhu cầu của mình.

Bạn Đang Xem: Chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học –

1.2 Thay đổi chất lượng giáo dục

Chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục giúp giáo viên linh hoạt hơn trong quá trình giảng dạy. Giáo viên có thể tương tác với học sinh, học sinh ở khắp mọi nơi với sự sẵn có của công nghệ thông tin, không cần ngại khoảng cách, các yếu tố khách quan khác.

Các bài giảng được soạn với nhiều hình ảnh khác nhau và được đóng gói thành các thiết bị, tránh sự cồng kềnh khi phải mang giáo án đi khắp nơi hoặc rắc rối trong việc chỉnh sửa và bổ sung kiến ​​thức.

Giáo viên có thể lưu trữ bài giảng trên nhiều thiết bị và dễ dàng chỉnh sửa thông tin

Ngoài ra, việc sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy còn giúp giáo viên chia sẻ bài giảng với nhiều đồng nghiệp khác trên cả nước, nhận góp ý để nâng cao chất lượng giáo án. Ngoài ra, các thầy cô còn được học thêm các chuyên ngành khác như tin học, cách sử dụng hình ảnh, âm thanh trong thiết kế bài giảng.

1.3 Thay đổi hình thức giáo dục

Chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục Sự phát triển đó đã mở ra những triển vọng to lớn trong việc đổi mới các hình thức giáo dục. Nếu như trước đây giáo viên thường rất chú trọng đến khả năng ghi nhớ kiến ​​thức và phát triển kĩ năng vận dụng thì hiện nay việc phát triển năng lực sáng tạo của học sinh được đặc biệt chú trọng.

Học sinh, sinh viên cần nỗ lực tìm cách giải quyết các vấn đề thông qua tự nghiên cứu, học tập với sự trợ giúp của máy tính và Internet. Đây là những gì đã phát triển từ “hướng tới giáo viên” thành “hướng tới học sinh”.

Học sinh chủ động tiếp thu kiến ​​thức thông qua máy tính với sự hỗ trợ của giáo viên

1.4 Thay đổi cách quản lý giáo dục

Công nghệ thông tin có thể làm thay đổi công tác quản lý giáo dục thông qua các ứng dụng công nghệ thông tin do BGD và các cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo. Đặc biệt, việc tin học hóa công tác quản lý nhà trường theo hướng sử dụng các công cụ trực tuyến và công cụ quản lý của cơ quan chủ quản. (giáo viên, học sinh, quản lý thi, thời khóa biểu, sổ điểm điện tử, sổ liên lạc điện tử).

Việc đưa đồng bộ ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý điều hành đã nâng cao chất lượng trao đổi thông tin hai chiều giữa đơn vị quản lý với nhà trường, giữa lãnh đạo nhà trường với giáo viên và học sinh. Điều này ngay lập tức mang đến một cách tiếp cận mới cho công tác quản lý giáo dục nhà trường hiện nay.

2. Một số chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo cụ thể

2.1 Ứng dụng làm giáo án

PowerPoint cung cấp cho giáo viên trọn bộ công cụ trình chiếu với nhiều hiệu ứng slide thuyết trình khác nhau. Các hiệu ứng chuyển động trong PowerPoint được kết hợp với nhiều nội dung khác nhau để tạo nên nội dung phong phú, hấp dẫn, học sinh dễ tiếp thu hơn.

Xem Thêm : Cách sửa lỗi camera không hoạt động trên Microsoft Teams – Cẩm nang Dạy học

Bài giảng điện tử giúp tăng hứng thú học tập của học sinh

Ngoài ra, tùy theo đặc thù của môn học, giáo viên có thể biết thêm một số chương trình:

• Các phần mềm hỗ trợ soạn giáo án toán: Mathcad, Sketpad, Latex, MATHEMATICA v3.0, GeoGebra, AUTO GRAPH, Cabri, MatLAB. . .
• Phần mềm hỗ trợ soạn giáo án các môn vật lý, hóa học, sinh học: Novoasoft Science Word 6.0, CHEM LAB 2.0, Crocodile package…
• Adobe Presenter, Lecture Maker để biên soạn bài giảng điện tử theo chuẩn e-learning.

2.2 Ứng dụng trong dạy học

Dụng cụ học tập trong Việc sử dụng công nghệ thông tin trong giáo dục Chúng bao gồm: máy chiếu projector, bảng thông minh (smart board), mạng nội bộ, phần mềm giáo dục, trang web, v.v.

Giáo viên cần có sự hỗ trợ của nhà trường và nhóm chuyên gia CNTT để hiểu rõ từng loại thiết bị và ứng dụng của nó trong giảng dạy. Ngoài ra, giáo viên cũng cần phản hồi tương tác từ học sinh để đảm bảo các em lựa chọn phương tiện hiệu quả và phù hợp nhất cho bài học. Sự tương tác hai chiều như vậy cho phép sử dụng công nghệ thông tin trong đào tạo đạt kết quả cao.

2.3 Các ứng dụng truy xuất dữ liệu

Giáo viên cần bổ sung kho dữ liệu và hiểu biết của mình mỗi ngày để đảm bảo chất lượng giảng dạy. Với một chút hiểu biết về cách lướt Internet, giáo viên có thể rút ra cho học sinh hàng tá kho tàng kiến ​​thức bổ ích.

Giáo viên có thể dễ dàng tìm kiếm các dữ liệu cần thiết trực tuyến

Một số công cụ tìm kiếm phổ biến hiện nay là google, search.netnam, vinaseek, socbay,… Ngoài ra, giáo viên cũng nên phát huy và sử dụng kiến ​​thức từ các từ điển chuyên ngành cho từng môn học.

2.4 Ứng dụng trong đánh giá dạy và học

Trong công tác sư phạm cần đánh giá kết quả của học sinh nhằm cung cấp cho các em chuẩn kiến ​​thức, đồng thời đáp ứng mục tiêu mà ngành đề ra.

Hiện nay, có rất nhiều ứng dụng công nghệ thông tin được sử dụng để kiểm tra năng lực của học sinh. Khi giáo viên đã được phân loại và xếp hạng, nhà trường sẽ sử dụng công nghệ máy tính để thông báo kết quả cho học sinh, từ đó đưa ra phương pháp và kinh nghiệm học tập tốt nhất cho học sinh.

Học sinh đạt kết quả học tập nhanh nhờ sự hỗ trợ của CNTT

Đối với giáo viên cũng vậy, nhà trường và các cấp quản lý có thể nắm được năng lực của nhân viên thông qua thủ thuật đánh giá điện tử, vừa tiện lợi vừa bảo mật.

2.5 Ứng dụng trong giáo dục học sinh

Như đã đề cập, Việc sử dụng công nghệ thông tin trong giáo dục thay đổi mô hình giáo dục truyền thống. Do đó, cách học của học sinh cũng dần thay đổi. Trẻ được tự do sáng tạo trong học tập hơn so với việc tiếp thu kiến ​​thức từ giáo viên một cách thụ động hàng ngày.

Xem Thêm : Bắt đầu với Live Events của Microsoft Teams – Cẩm nang Dạy học

Sinh viên có thể tìm thấy hầu hết mọi thông tin về mọi lĩnh vực trong nước và quốc tế, tin tức mới nhất và tin tức cũ thông qua Internet. Nhờ đó, việc học tập của học sinh trở nên chủ động hơn, khả năng tự học và tự giải quyết vấn đề dưới sự hướng dẫn của giáo viên tăng lên. Điều này giúp cải thiện khả năng thực tế trong tương lai của họ.

Sinh viên tích cực tìm hiểu kiến ​​thức trước khi vào lớp

3. Thực trạng ứng dụng CNTT trong giáo dục

Hiện nay, toàn ngành giáo dục đã xác định ứng dụng công nghệ thông tin là một trong 9 nhiệm vụ trọng tâm thực hiện, theo Nghị định số 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Đặc biệt, vận động giáo viên toàn ngành tham gia, đóng góp, chia sẻ học liệu trong kho dữ liệu số toàn ngành; đóng góp hàng nghìn bài giảng e-learning chất lượng; kho luận án tiến sĩ với gần 7.000 bài tóm tắt; Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm với hơn 31.000 câu hỏi ở tất cả các môn học, ngành nghề,…

Các giáo viên đã tham gia thảo luận và đưa ra ý kiến ​​cho một chương trình giảng dạy đổi mới.

Trong giai đoạn chống dịch Covid-19 và thực hiện giãn cách xã hội, các trường đã xây dựng kế hoạch học trực tuyến dưới sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục, hướng dẫn giáo viên cài đặt phần mềm, khuyến khích học sinh làm chủ việc học trực tuyến và tham gia học trực tuyến.

Tuy nhiên, Việc sử dụng công nghệ thông tin trong giáo dục Hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức phải vượt qua:

• Hạ tầng mạng, thiết bị CNTT (máy tính, camera, máy in…), đường truyền, dịch vụ Internet cho nhà trường, giáo viên và học sinh – nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn – còn thiếu.
• Việc giáo viên tiếp cận với ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy vẫn còn nhiều hạn chế.
• Thiếu nguồn nhân lực có công nghệ thông tin để truyền bá và lãnh đạo trong ngành giáo dục.

4. Kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử và sử dụng CNTT trong bài giảng

4.1 Các bước tạo bài giảng điện tử

Các bước tạo Bài giảng điện tử bằng PowerPoint

• Bước 1: Xác định mục đích của bài học.
• Bước 2: Quyết định kiến ​​thức nào là cốt lõi và kiến ​​thức nào là trọng tâm.
• Bước 3: Chọn thêm tư liệu (tranh ảnh, video) từ Internet.
• Bước 4: Xây dựng kịch bản cho bài dạy.
• Bước 5: Soạn slide bài giảng: nhập nội dung, đặt văn bản, định dạng văn bản, tạo hiệu ứng.
• Bước 6: Chạy thử, chỉnh sửa thông tin, hiệu ứng (nếu cần) và hoàn thiện bài.
• Bước 7: Đóng gói bài giảng.
• Bước 8: Viết lời giải thích, phương pháp điều khiển, trình tự điều khiển của slide bài giảng. Giáo viên và học sinh cần chuẩn bị những gì trước bài học?
• Bước 9: Rút kinh nghiệm sau tiết dạy.

4.2 Kinh nghiệm sử dụng CNTT trong bài giảng

• Giáo viên không nên lạm dụng công nghệ thông tin. Cân nhắc lựa chọn bài giảng phù hợp để đạt hiệu quả tối đa và đảm bảo đạt được mục tiêu bài dạy.
• Không sử dụng quá nhiều hiệu ứng trình chiếu phức tạp trên một trang chiếu vì điều này có thể khiến học sinh mất tập trung.
• Giáo viên nên chọn những hình nền đơn giản, tươi sáng để nội dung bài giảng hiển thị rõ ràng hơn.
• Đừng nhồi nhét quá nhiều từ vào một slide bài giảng, hãy giữ cho các từ ngắn gọn và rõ ràng.
• Đừng sử dụng quá nhiều video trong bài giảng của bạn.
• Nên kết hợp cả hai phương pháp: thuyết trình và bảng trắng để học sinh theo kịp bài học.

Phía sau Việc sử dụng công nghệ thông tin trong giáo dục ứng dụng thành công đòi hỏi sự nỗ lực và phối hợp của nhiều bên liên quan. Trong quá trình này, giáo viên phải đi đầu và làm gương cho học sinh. Mong rằng sự đổi mới giáo dục này sẽ mang lại nhiều kết quả tích cực trong thời gian tới.

Tìm hiểu thêm: 10 kỹ thuật thiết kế bài học thu hút học sinh

Tổng hợp: Nguyễn Nam (nguồn web)